Leudal in 2022; samen bouwen we verder aan een duurzame, dienstverlenende
en vitale toekomst~
De woorden samen , duurzaam, dienstverlenend en vitaal vormen de rode draad in de programmabegroting 2022-2025. Deze kernboodschap geeft inzicht in de hoofdlijnen van het beleid van de gemeente Leudal, vormen een herkenbaar en richtinggevend kader voor de ambtelijke organisatie en een stukje identiteit voor de gemeente Leudal als geheel.
Samen in Leudal betekent de gemeente samen met de gemeenschap, met de inwoners. De gemeente samen met verenigingen en ondernemers en de gemeente samen met professionele partners. Maar samen betekent ook: inwoners samen met elkaar. Raad, college en ambtelijke organisatie samen als één Leudal. En Leudal samen met de buurgemeenten, samen met de regio, samen met (midden-) Limburg.
Duurzaam is een begrip dat Leudal kenmerkt. Leudal is koploper in duurzaamheid voor wat betreft hernieuwbare energie in Limburg. Daar zijn we trots op en dat laten we graag zien. Onze bijdrage aan een transitie naar een duurzame samenleving willen we niet alleen behouden, maar ook uitbreiden. Hierin tonen we als gemeente zelf het juiste voorbeeld. In Leudal zijn en blijven we duurzaam, zodat we onze mooie omgeving ook voor de toekomst en de toekomstige generaties kunnen behouden. Het begrip duurzaam betekent voor Leudal ook ‘passend bij de toekomst’. Dit vertaalt zich in beleid waarmee Leudal klaar is voor de dag van morgen. Beleid waarbij rekening is gehouden met demografische ontwikkelingen en behoeften in en van de gemeenschap en andere partners van de gemeente Leudal. Duurzaam beleid maakt dat we vanuit realisme, gecombineerd met ambitie, de juiste afwegingen en keuzes kunnen maken.
Dienstverlenend in houding en gedrag en een goede dienstverlening heeft net als in 2019 de hoogste prioriteit in Leudal. Leudal streeft naar een goede kwaliteit van dienstverlening die niet alleen aansluit op de wensen van vandaag, maar ook inspeelt op de behoefte van de toekomst. Dit vraagt om een juiste, dienstverlenende, houding van de ambtelijke organisatie. Het streven is een dienstverlening in Leudal die snel, kwalitatief goed en toegankelijk is. Een randvoorwaarde voor een goede dienstverlening is een basis die op orde is. Goed werkende processen, dossiers op orde en goede en tijdige reacties richting burgers en bedrijven zijn cruciaal voor een goede dienstverlening.
Vitaal betekent voor Leudal krachtig, energiek en levendig. Vitaliteit van onze inwoners betekent dat ze (positief) gezond en zelfredzaam zijn. Onze inwoners nemen vanuit eigen kracht deel aan de samenleving. Vitaliteit in Leudal betekent ook dat we streven naar een vitale omgeving met vitale kernen met een levendig verenigingsleven en een vitaal buitengebied met oog voor de gezondheid en vitaliteit van de bewoners van ons buitengebied. Onze gemeenschap is krachtig en straalt energie uit. Hiervoor werken we aan een vitaal woon-, werk- en leefklimaat met een vitale lokale economie. Randvoorwaarde voor dit alles is een financieel vitale gemeente Leudal.
Mooi leven in Leudal
Nog dit jaar wordt de strategische visie Mooi leven in Leudal vastgesteld. Deze visie is tot stand gekomen met belangrijke ambassadeurs van onze gemeente, bestaande uit inwoners, ondernemers en leden van verenigingen. We zijn trots op de strategische visie, waarbij we vooruit kijken naar het jaar 2035.
Wat komt er op ons af, op onze inwoners en onze dorpen? Wat moeten we nu in gang zetten zodat het in Leudal ook in 2035 nog altijd mooi leven is? Of… zoals onze inwoners hebben aangegeven, dat Leudal in 2035 ook nog altijd een uniek stukje Limburg is!
De strategische visie schetst een strategisch perspectief dat inspeelt op de opgaven van de toekomst en ambities en wensen van onze inwoners. Niet als definitief antwoord of voorspelling van de toekomst, maar als stip op de horizon. Dit perspectief beschrijft de richting die we in Leudal op willen en waar we korte-termijndoelen en -acties op kunnen afstemmen. Deze doelen en acties zullen de komende jaren als een rode draad door de gemeente Leudal lopen.
Het jaar 2022 zal in het teken staan van het implementeren van de strategische visie, waarbij we de herkenbaarheid willen vergroten en een verbinding willen leggen met onze gemeentelijke opgaven.
Samenwerking
Op tal van terreinen werken we samen met andere gemeenten, in de regio en daarbuiten. Begin 2018 hebben we een visie geformuleerd hoe we vanuit Leudal met andere gemeenten willen samenwerken.. We zijn ons bewust van het feit dat samenwerkingsverbanden essentieel zijn nu en in de toekomst. Wij geven daarbij de voorkeur aan het werken in krachtige samenwerkingsverbanden, gericht op concrete uitvoering en/of samenwerking in beleidsontwikkeling of samenhangende opgaven / vraagstukken en blijven ons daarvoor in Midden-Limburg (maar ook over de regiogrens heen) inzetten. We zijn inmiddels sinds 2021 lid van het P10 netwerk waarin de 29 grootste plattelandsgemeenten van Nederland zich met veelal dezelfde ambities en uitdagingen gezamenlijk inzetten. De P10 is samen met andere organisaties zoals LTO, Vereniging Kleine kernen, Netwerk Platteland, één van de organisaties die de plattelandsthema’s onder de aandacht brengt van diverse partijen. Gesprekspartners zijn onder andere VNG en diverse ministeries, waarbij de P10 zich sterk maakt voor thema’s zoals:
- Demografische ontwikkelingen
- Relatie plattelandsgemeente en gemeentefonds
- Recreatie en toerisme
- Functieveranderingen op het platteland
- Nieuwe economische kansen in de buitengebieden
- Veiligheid in het landelijke gebied (aanrijtijden)
- Leefbaarheid in de kernen (voorzieningen, zorg, onderwijs)
- Natuur- en waterbeheer, duurzaamheid
Overheid en samenleving
Onze gemeentelijke overheid schept zo goed als mogelijk voorwaarden voor burgers om ‘mooi te leven in Leudal’. Dat doen we met ons beleid, regelgeving, projecten en ondersteuning. In onze contacten met burgers hanteren we de volgende uitgangspunten:
- Wij ontwikkelen ons beleid op een passende wijze interactief samen met burgers en andere belanghebbenden. Hiertoe continueren we onze professionalisering.
- Wij staan open voor realistische initiatieven van burgers en ondersteunen deze waar mogelijk.
- Wij ondersteunen burgers die tijdelijk onze zorg en steun nodig hebben met als doel hen zo snel mogelijk zelfstandig weer deel te laten uitmaken van het maatschappelijk leven.
- Wij stimuleren activiteiten die passen in ons gemeentelijk beleid.
- Wij handhaven onze regels rechtvaardig, doch nauwkeurig.
Sociaal domein
In 2020 is het plan van aanpak besparingsmaatregelen ‘Financieel evenwicht in het sociaal domein’ vastgesteld en is een structurele taakstelling op het sociaal domein opgenomen. Een aantal maatregelen worden uitgevoerd en verlopen volgens planning. De verwachting voor de korte termijn (2021 en 2022) is dat we de taakstelling realiseren. Voor de lange termijn spelen een aantal regionale- en landelijke ontwikkelingen waarvan wij het effect op de taakstelling nog niet kunnen voorzien. Samenwerking met onze regiopartners is nodig om de benodigde slagkracht te organiseren, maar is ook bepalend voor het tempo. Zo heeft regionaal de maatregel nieuwe verwerving Jeugd en Wmo vertraging opgelopen en wordt eerst regionaal ingezet op het scheppen van de benodigde randvoorwaarden. Wij blijven afwegingen maken tussen kosten en kwaliteit om tot een duurzaam financieel evenwicht in het sociaal domein te komen.
Demografische ontwikkeling
De demografische ontwikkeling zal een toenemend effect hebben op vele terreinen van het leven in Leudal. Onze voorzieningen, het draagvlak voor instandhouding van onze accommodaties, het verenigingsleven, de woningvoorraad, het bedrijfsleven, de financiering van onze gemeentelijke taken en onze gemeentelijke organisatie krijgen te maken met nieuwe uitdagingen waar we ook als gemeentelijke overheid keuzes in moeten maken. Als onderdeel van het opstellen van de Strategische visie en de Omgevingsvisie worden we met de vraag geconfronteerd of we deze trend accepteren en er een passend antwoord op vinden of we gaan zoeken naar wegen om deze trend in een voor Leudal positieve ontwikkeling om te buigen.
Het Ruimtelijk domein
Met name in het Ruimtelijk domein moeten oplossingen worden gezocht voor de gevolgen van de veranderende huishoudensamenstelling (kleinere huishoudens) en demografische ontwikkelingen (vergrijzing en bevolkingskrimp). Dit uit zich in uitdagingen ten aanzien van de woningbouw, een tekort aan arbeidskrachten, een toename van het aantal arbeidsmigranten om de leemten op te vullen, het sluiten van accommodaties en het oprichten van nieuwe, gezamenlijke, accommodaties. Ook het streven naar verdere duurzaamheid in ons maatschappelijk en individueel handelen, het Klimaatakkoord en de Energietransitie slaan grotendeels neer in het Ruimtelijk domein. In de nieuwe Omgevingsvisie en het op te stellen Omgevingsplan zullen deze ontwikkelingen van een Ruimtelijk kader worden voorzien.