Leefomgeving

Samen bouwen aan een duurzame en vitale fysieke leefomgeving

Visie

De gemeente Leudal is economisch vitaal en de leefomgeving wordt als prettig ervaren. Dit willen wij zo houden en waar kan, versterken en verbeteren. Dit is een hele uitdaging, want door bovenlokale trends en ontwikkelingen zijn de opgaven voor de fysieke leefomgeving in Leudal groot. Denk aan de ontwikkelingen en opgaven op het gebied van klimaatverandering (verdroging, vernatting, hitte) en de energietransitie (opwekken duurzame energie, aardgasvrije woningen, besparing). Maar ook de transitie van de agrarische sector, circulaire economie of het anders kijken naar afval en grondstoffen, bereikbaarheid en woningbouw.

Er ontstaan steeds meer verschillende activiteiten en wensen voor de ruimte in het buitengebied. Soms conflicteren deze wensen. Het behoud van voorzieningen in de kernen is niet meer vanzelfsprekend. De opgaven voor de fysieke leefomgeving bieden kansen, maar vragen ook om het maken van zorgvuldige keuzes.

Onze opgaven en keuzes worden opgenomen in de Omgevingsvisie, die in 2022 wordt vastgesteld. Hierbij bieden wij het raamwerk voor de juiste functies op de juiste plek.

Wat willen wij bereiken?

Deze visie en aanpak sluit aan bij het doel en de geest van de Omgevingswet, die naar verwachting op 1 juli 2022 in werking treedt. Namelijk, het bereiken van een balans tussen een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit bereiken en in stand houden. Dit betekent dat de voorbereiding van de Omgevingswet niet alleen nodig is om te voldoen aan de wettelijke taken, maar ook om onze dienstverlening en inrichting van de fysieke leefomgeving te verbeteren.

Minimale eisen
Voordat de Omgevingswet in werking treedt, is het nodig dat de gemeente Leudal voldoet aan de minimale eisen die de wet stelt. Dit betekent dat de periode tot 1 juli 2022 wordt gebruikt om regels op te schonen en te verminderen (project ‘Vermindering Regeldruk’), verordeningen en beleid op te stellen (Participatiebeleid, verordening nadeelcompensatie, leges), werkprocessen aan te passen en bevoegdheden te regelen. Ook moet een digitale omgeving worden ingericht voor het vergunningverleningsproces, het bekend maken en delen van ruimtelijke plannen en het mogelijk maken van een digitale vergunning- of meldingcheck (toepasbare regels).

Omgevingsplan en ‘Bruidsschat’
Ook moet de gemeente nieuwe instrumenten inrichten, denk hierbij aan het Omgevingsplan en de daarmee samenhangende ‘Bruidsschat’. Het Omgevingsplan bevat alle regels voor de fysieke leefomgeving, voor het hele grondgebied van de gemeente Leudal. Per 1 juli 2022 wordt dit Omgevingsplan van rechtswege tijdelijk gevormd door de bestaande bestemmingsplannen en de ‘Bruidsschat’. De Bruidsschat bevat alle regels die nu landelijk gelden en onder de Omgevingswet tot de bevoegdheid van de gemeente gaan horen. Voor 1 januari 2030 moet het tijdelijke Omgevingsplan worden omgevormd naar een definitief Omgevingsplan. De in 2022 vast te stellen Omgevingsvisie en de Verordening Fysieke Leefomgeving (de resultante van het project ‘Vermindering Regeldruk’) vormen daarbij de basis.

Wet kwaliteitsborging
Tegelijk met de Omgevingswet treedt de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in werking. De invoering van deze wet betekent dat een verschuiving van werkzaamheden plaatsvindt. De technisch-inhoudelijke toetsing aan het Bouwbesluit 2012 wordt grotendeels vervangen door andere werkzaamheden, zoals (toetsing aan) certificering. Ook verschuift het toezicht op de bouw naar de markt, al zal dit niet meteen merkbaar zijn. Dit betekent dat processen worden aangepast aan deze wet. Daarnaast worden de gevolgen voor de leges opnieuw in kaart gebracht. 2022-2023 is een overgangsjaar waarin wordt verwacht dat er nog veel onder de ‘oude’ regelgeving wordt gebouwd.

De implementatie van de Omgevingswet en de daarmee samenhangende ontwikkeling van instrumenten en processen is de komende begrotingsperiode een van de voornaamste opgaven van de gemeente Leudal. Deze opgave loopt als rode draad door de inhoudelijke opgaven vanuit de drie pijlers: economie, wonen en klimaat.

Wat mag u van ons verwachten?

U mag van ons verwachten dat:

1. de gemeente Leudal bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet (op 1 juli 2022) voldoet aan de minimale eisen die deze wet stelt (instrumenten kunnen worden gebruikt, verordeningen zijn vastgesteld, bevoegdheden zijn belegd, processen zijn ingericht en digitale omgeving is ontsloten). Vervolgens vindt in de periode daarna verdere uitwerking en optimalisering plaats (verbetering processen, bevorderen klanttevredenheid, opstellen Omgevingsplan);
2. in 2022 een Omgevingsvisie wordt vastgesteld voor het hele grondgebied van Leudal, waarbij keuzes worden gemaakt over de juiste functies op de juiste plek (recente beleidskaders voor Duurzame Energie en Recreatie en Toerisme bieden hiervoor de basis en nieuwe bouwstenen (agrarisch, economie) worden nog opgesteld). De Omgevingsvisie vormt vervolgens de basis voor uit te werken Uitvoeringsprogramma’s voor gebieden of opgaven;
3. de regionale structuurvisie Wonen voor de periode 2022 – 2025 wordt geactualiseerd (in regionaal verband), waarbij meer ruimte voor passende woningen ontstaat en (jaarlijks) een lokaal Uitvoeringsprogramma Wonen wordt opgesteld. Deze biedt in het bijzonder ruimte voor aanvullende woning(ver)bouw voor het sociale en middel dure (huur)segment;
4. wij onze openbare ruimte verbeteren door de aanplant van 37.000 extra bomen, één boom per inwoner (2020-2027) en de ruimte planmatig en pro-actief onderhouden en verbeteren door maatregelen te treffen tegen de invloed van weersverandering en het bevorderen van biodiversiteit in het groen;
5. wij uitvoering geven aan het uitvoeringsprogramma RES 1.0, waaronder in 2022 (onderzoek naar) grootschalige energieopwekking in relatie tot de netcapaciteit, het opzetten van een versnellingsteam ‘zon voor grote daken’, het stimuleren van energiebesparing en onderzoek naar duurzame vormen van warmte (hierbij gaan wij er vanuit financiële middelen te krijgen via het Rijk);
6. wij een Leudalse Investeringsagenda opstellen en hieraan uitvoering geven, zodat lokale initiatieven worden ondersteund en de economische veerkracht en groei eerder en beter kan worden ingezet.

Daarnaast mag u van ons verwachten dat vergunningverlening, toezicht en handhaving als regulier proces wordt uitgevoerd. Daarbij geldt dat wij een stijgende lijn zien in het aantal aanvragen omgevingsvergunningen, conceptaanvragen en meldingen. Deze trend is in november 2020 ingezet. De verwachting voor 2021 is 275 aanvragen omgevingsvergunning, 160 conceptaanvragen en 300 meldingen. Als deze trend zich voortzet, groeit dit naar ca. 330 omgevingsvergunningen, 200 conceptaanvragen en 350 meldingen in 2022. Om deze trend op te vangen, is een flexibele inzet nodig. Daarnaast verwachten wij een piek in de aantallen net vóór 1 juli 2022 (vooralsnog de datum dat de Omgevingswet en de WkB in werking zullen treden). Daarna is een dip in aanvragen voorstelbaar. Toezicht en handhaving zal deels gestuurd worden door meldingen en verzoeken om handhaving, maar ook door een thematische aanpak, waarbij jaarlijks één of twee ontwikkelingen, gebieden of sectoren worden aangepakt.

Totaal programma